โรคอะนาพลาสโมซิส (Anaplasmosis)

สาเหตุ
เกิดจากเชื้อ อะนาพลาสมา มาร์จินาเล (Anaplasma marginale) และ อะบาพลาสมา เซนทรัลเล (Anaplasma Centrale) เชื้อที่พบจะเป็นจุดขนาดเล็กอยู่ที่ขอบหรือกลางเม็ดเลือดแดงเป็นเชื้อที่ ทำให้ โคนมตายมากที่สุดโรคหนึ่ง โรคนี้มีเห็บและแมลงดูดเลือดหลายชนิดเป็นพาหะโดยเฉพาะเหลือบ (Tabanus spp.) การถ่ายทอดเชื้อเป็นแบบโดยตรง คือเชื้อออกจากเห็บหรือแมลงแล้วเข้าสู่ตัวโค

อาการ
โคที่เป็นโรคอาจมีอาการทั้งรุนแรงและแบบเรื้อรัง ส่วนมากโคที่พบเชื้อชนิดอะนาพลาสมา มาร์จินาเล มักจะแสดงอาการรุนแรงกว่า
อาการ สำคัญคือ โคจะมีไข้สูง เยื่อเมือกซีด เบื่ออาหาร หายใจหอบ น้ำนมลด สัตว์ท้องอาจแท้งลูกได้ บางรายมีอาการดีซ่านร่วมด้วย น้ำปัสสาวะมีสีเหลืองคล้ายสีฟางข้าว สัตว์ป่วยที่มีอายุมากจะตายภายใน 1-4 วัน ถ้าเป็นชนิดรุนแรงในโคอายุน้อยอาจป่วยเป็นระยะเวลานาน สัตว์ตายจะพบวิการสำคัญคือ ซากมีลักษณะซีดมาก ผอมและขาดน้ำในถุงน้ำดีจะมีน้ำดีอยู่เต็ม และน้ำดีอาจกระจายไปทำให้เกิดสีเหลืองที่ไขมันและอวัยวะภายในช่องท้อง ม้ามขยายใหญ่ หัวใจมีจุดเลือดออก ต่อมน้ำเหลืองบริเวณตับ จะมีสีน้ำตาล บวมและนิ่ม

การรักษา
ยาที่ใช้ได้ผลคือ
1. เตทตราซัยคลิน (Tetracycline) ชนิดฉีดเข้าหลอดเลือด ขนาดที่ให้ 10 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
2. อิมิโซล (Imizole^®) ขนาดที่ให้ 1-2 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัวสัตว์ 1 กิโลกรัม

การป้องกัน
1. กำจัดเห็บและแมลงดูดเลือด
2. ควบคุมการเคลื่อนย้ายโรค
3. ให้วัคซีนที่เป็นเชื้อ อะนาพลาสมา เซนทรัลเล (Anaplasma centrale) ซึ่งไม่ทำให้เป็นโรครุนแรงในโคอายุน้อย แต่จะให้ความคุ้มโรคต่อเชื้อ อะนาพลาสมามาร์จินาเล (Anaplasma marginale) ด้วย